Godišnjica "Oluje" – Hronika planiranog zločina

Hrvatska vojska je 4. avgusta 1995. godine na području tadašnje RSK počela operaciju „Oluja“, u kojoj je ubijeno ili nestalo oko 2.000 Srba, a proterano više od 220.000. To je bio epilog planiranog zločina Tuđmanovog režima.
Napad je počeo rano ujutro 4. avgusta, a dan kasnije hrvatska vojska ušla je u gotovo potpuno napušten i prethodno teško i nasumično granatiran Knin, u kojem je pre ove akcije živelo preko 80 odsto Srba – sada ih ima oko 20 posto prema hrvatskim podacima. Otpor vojske RSK slomljen je za samo nekoliko dana.Hrvatski napad na Krajinu dugo je i sistematski pripreman. Nije bio tajna ni u svetskim ni u regionalnim prestonicama, uključujući i Beograd.
Ali, Krajšnicima nije bilo pomoći.
Zaraćene jugoslovenske republike čekale su Dejton, a Srbi iz Hrvatske su u prekomponovanju političke geografije Balkana jednostavno postali – „prekobrojni“.
Velikim silama, Krajišnici, kao čuvari granice od upada iz Otomanske imperije, odavno nisu više bili potrebni. Tuđman ih je uporno denuncirao kao „remetilački faktor“ koji stoji na putu hrvatskog državnog sna. Miloševićev režim im je ulivao lažnu nadu i na kraju ih ostavio na cedilu.
Posvađani i političkim izazovima nedorasli krajiški lideri samo su zapečatili najlošiji od svih mogućih scenarija.
Tako je krajiškim Srbima, početkom avgusta 1995, jedino ostavljeno dovoljno vremena da navrat-nanos pokupe malo odeće, posedaju u traktore i završe baš onako kako im je ranije cinično poručivao Stjepan Mesić – da im od rodne zemlje tragovi ostanu jedino na obući.
Sa teritorije Republike Srpske Krajine krenuo je talas izbeglica, a na putu ka Srbiji i Republici Srpskoj izbegličke kolone su stalno napadali hrvatska artiljerija i vojno vazduhoplovstvo.
Kolonama sa traktorima nije bio dozvoljen ulazak u Beograd – osim prolska Bulevarom Arsenija Čarnojevića.
U Krajini su ostali samo civili, koji su bili izloženi teroru i posle formalnog završetka operacije „Oluja“ 7. avgusta.
Vojna akcija je izvedena uprkos činjenici da je ta oblast bila pod zaštitom UN, pod nazivom sektori „Jug“ i „Sever“, i da su predstavnici RSK dan pre u Ženevi i Beogradu prihvatili predlog međunarodne zajednice o mirnom rešenju sukoba.
Protiv krajiških Srba (oko 230.000 žitelja sa oko 30.000 vojnika) angažovano je oko 200.000 vojnika, od kojih je direktno u operaciji učestvovalo 138.500 pripadnika HV-a, MUP-a i HVO-a iz Bosne kao i jedan broj bošnjačkih jedinica.
Domove je napustilo više od 220.000 Srba, a ostalo je oko 3.200 starih i nemoćnih, koji nisu hteli ili mogli da napuste zavičaj.
Tadašnji komandant civilne policije mirovnih snaga UN za područje Knina, general Alan Goran, na kraju svoje misije napisao je u izveštaju da je policija UN na tom području, nakon dolaska hrvatskih snaga, pronašla 128 ubijenih srpskih civila i 73 odsto uništenih kuća.
Dokumentaciono-informacioni centar „Veritas“ je naveo da je, prema njihovoj evidenciji, tokom „Oluje“ i posle nje poginuo i nestao 1.861 Srbin.
Većina poginulih i nestalih bili su civili – 1. 211, a tri četvrtine njih bili su stariji od 60 godina. Među žrtvama se nalazi 548 žena, od kojih su oko četiri petine bile starije od 60 godina.
Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvetljena sudbina 1.084 lica, dok se na „Veritasovoj“ evidenciji nestalih vodi još 777 lica, od čega 588 civila, među kojima 295 žena.
Tri godine posle napada na Krajinu hrvatski predsednik Franjo Tuđman je, u govoru na otvaranju Ratne škole „Ban Josip Jelačić“ u Zagrebu, 14. decembra, ovako objasnio rezultate „Oluje“:“Srpsko smo pitanje, dakle, rešili, neće više biti 12 posto Srba ili devet posto Jugoslavena, kao što ih je bilo. A hoće li ih biti tri ili pet posto, to ne znači ugrožavanje hrvatske države.“